Роль цветосимвола и цветосимвольных систем в идейно-тематическом содержании поэмы Ильяса Жансугурова «Кулагер»

Жанарка Ибраева; elena Ломова; galimzhanov Галимжанов

ІЛИЯС ЖАНСҮГІРОВТЫҢ "ҚҰЛАГЕР"ПОЭМАСЫНЫҢ ИДЕЯЛЫҚ-ТАҚЫРЫПТЫҚ МАЗМҰНЫНДАҒЫ ТҮС СИМВОЛЫ МЕН ТҮС СИМВОЛДЫҚ ЖҮЙЕЛЕРІНІҢ РӨЛІ

Авторлар

Жанарка Ибраева Казахский национальный педагогический университет имени Абая Автор
elena Ломова Казахский национальный педагогический университет имени Абая Автор
galimzhanov Галимжанов Казахский национальный педагогический университет имени Абая Автор

Кілт сөздер:

бейне, салыстырмалы әдебиеттану, түс символы, лингвомәдениет, түс жүйелері, семиотика, қос дүние

Аңдатпа

Мақалада І. Жансүгіровтың "Құлагер" поэмасының идеялық-тақырыптық мазмұнын талдау кезінде мәдениеттің маңызды элементтерінің бірі – түстің маңызы қарастырылады. Жұмыста "түс символы" ұғымының теориялық және практикалық аспектілері келтірілген. Ілияс Жансүгіровтың поэмасында символизмді, түстерді бейнелеуді қолдану ақынның дүниетанымымен, оның психикалық, перцептивті ерекшеліктерімен тікелей байланысты. Жансүгіровтың көркемдік әлемін қарастырған кезде, шындықты Шығармашылық қайта өңдеу жүріп жатқан жерде біз жасырын мағыналарды өзектендіреміз, колористикамен байланысы бар ассоциативті ойлардың барысын қайта құрамыз. Зерттеудің мақсаты-и.Жансүгіровтың "Құлагер" көркем шығармасының әлемін ашудағы түс рәміздерінің рөлін қарастыру.

Жұмыс барысында семиотика және түстерді белгілеу бойынша бірқатар теориялық еңбектер зерттелді, ғылыми білімнің іргелес салалары - лингвомәдениеттану, этнолингвистика, түстерді символдық мәдени рефлексия ретінде көрсететін материалдар тартылды. Талдау барысында Жансүгіров ақын ретінде бейнелі көркемдік әлем құру үшін, атап айтқанда, "Ақ" түс белгісі басым болатын биік әлемді және төменгі "қара" әлемді қарама - қарсы қою үшін түс атауларын қолданатыны анықталды. Ақын түс дуализмін қолданады және контекстік түс қатынастарын поэманың кейіпкерлері мен оқиғаларымен салыстырады. Авторлар түс символы шығарманың көркемдік мазмұнын ашудың бөлігі ретінде маңызды деп тұжырымдайды.

Автор өмірбаяндары

Жанарка Ибраева, Казахский национальный педагогический университет имени Абая

1.Ибраева Жанарка Бакибаевна, кандидат филологических наук, ассоциированный профессор кафедры русского языка и литературы, Казахский национальный педагогический университет имени Абая, г. Алматы, Республика Казахстан, E-mail: igb1006@mail.ru

Автор туралымәлімет

Ибраева Жанарка Бақыбайқызы, филология ғылымдарының кандидаты, орыс тілі мен әдебиеті кафедрасының қаумдастырылған профессоры, Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Алматы, Қазақстан Республикасы, E-mail: igb1006@mail.ru

Information about author

Ibrayeva Zhanarka Bakibaevna, Candidate of Philology Sciences, Associate Professor of the Department of Russian Language and Literature, Abai Kazakh National Pedagogical University, Almaty, Republic of Kazakhstan, E-mail: igb1006@mail.ru
elena Ломова, Казахский национальный педагогический университет имени Абая

Ломова Елена Александровна, кандидат филологических наук, ассоциированный профессор кафедры русского языка и литературы, Казахский национальный педагогический университет имени Абая, г. Алматы, Республика Казахстан, E-mail:elena_lomova_@mail.ru
galimzhanov Галимжанов, Казахский национальный педагогический университет имени Абая

Галимжанов Имангали Камилулы – орыс тілі мен әдебиет кафедрасы, Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Алматы, Қазақстан Республикасы, E-mail: igalimzhanov@gmail.com

Қосымша файлдар

PDF (Russian)

Жарияланды

2025-06-30

Журналдың саны

Нөмір 2 № 2 (2025): Нөмір 2 № 2 (2025): ШӘКӘРІМ УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ХАБАРШЫСЫ. ФИЛОЛОГИЯ СЕРИЯСЫ

Бөлім

Әдебиеттану

Лицензия

Авторлық құқық (c) 2025 Журналдың редакциясы Қазақстан Республикасының авторлық құқық туралы заңын және тиісті халықаралық шарттарды басшылыққа алады. Авторлар өздерінің авторлық құқықтарын сақтайды және «Шәкәрім университетінің хабаршысы. «Тарих ғылымдары сериясы» журналына қолжазбаның алғашқы жариялану құқығығын береді. Автор журналға тиісті сілтеме жасаған жағдайда материалды кез келген тасымалдағышта және кез келген форматта көшіруге және таратуға құқылы. Оқырмандар мен пайдаланушылар жұмыстың авторы көрсетілген және осы журналға сілтеме берілген жағдайда материалды еркін көшіріп, тарата және қолдана алады. Авторлық құқық мақала жазуға елеулі үлес қосқан әрбір бірлескен автордың адалдығы мен жауапкершілігін білдіреді. Автор журналдың веб-сайтына тиісті сілтемені көрсеткен жағдайда өз басылымдарын институционалды немесе басқа қоймаларда сақтауға құқылы.